Ο Δήμος Γρεβενών, ο πιο νεοπαγής διοικητικά δήμος της χώρας (1964) στην καλλικρατική του εκδοχή αποτελεί συνένωση 61 κοινοτήτων και κάποιων μικρότερων οικισμών σε ένα μορφολογικά δύσβατο τοπίο που συνθέτουν το ορεινό βόρειο και το πεδινό νότιο τμήμα του. Ο γεωγραφικός αποκλεισμός της περιοχής στάθηκε άλλοτε πλεονέκτημα και άλλοτε μειονέκτημα για τους κατοίκους της.

Η ιστορική πορεία των Γρεβενών εκτυλίσσεται παράλληλα με την εθνική ιστορία και η περιοχή υφίσταται τις συνέπειες της επεκτατικής μανίας Τούρκων και Ιταλών κυρίως κατακτητών. Εμβληματικές φιγούρες του αγώνα για την απελευθέρωση και εθνική αποκατάσταση είναι ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Ζιάκας που έδρασε κατά την ελληνική επανάσταση του 1821 και ο Μητροπολίτης και Εθνομάρτυρας Αιμιλιανός Λαζαρίδης, κορυφαία μορφή της Δυτικής Μακεδονίας στην περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Τα αγάλματά τους κοσμούν σήμερα την κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία Αιμιλιανού. Αξιομνημόνευτη όμως είναι και η ηρωική συμμετοχή Βλάχων αγωνιστών (από τη Σαμαρίνα, την Αβδέλα και το Περιβόλι) στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου όπως αναφέρεται και στο δημοτικό τραγούδι «παιδιά της Σαμαρίνας».

Το αποτύπωμα της ιστορίας είναι ορατό στα ανασκαφικά ευρήματα της περιοχής όπως το επιτύμβιο άγαλμα του τύπου της Ηρακλειώτισσας (και άλλα αντικείμενα από τη νεολιθική ως και την βυζαντινή περίοδο), στις βυζαντινές μονές και στις εκκλησίες με τον περίτεχνο διάκοσμο στα τέμπλα και στις εικόνες, στα πέτρινα γεφύρια που βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του Δήμου, στην λαογραφική παράδοση που επιβιώνει μέσα από τους πολιτιστικούς συλλόγους την προσπάθειά τους να αναβιώσουν τα ήθη και τα έθιμα των προκατόχων τους και στην πολιτισμική ανάμειξη που οφείλεται στη συμβίωση διαφορετικών ελληνικών φύλων (Βλάχων, Κοπατσαραίων, Ποντίων κ.α.).

Στη σύγχρονη διαδρομή του Δήμου κινητήριο όχημα της οικονομίας της πόλης είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες προώθησης στην αγορά των ντόπιων προϊόντων όπως το μέλι, το κρασί, ο τραχανάς, τα αγνά κρέατα αλλά και τα γευστικά γαλακτοκομικά παράγωγα. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από μικρές βιοτεχνίες, ιδιώτες ή συνεταιρισμούς. Σε αυτήν την κατεύθυνση βοήθησε η προβολή του μανιταριού και η μετονομασία των Γρεβενών σε «πόλη του μανιταριού». Το φυσικό περιβάλλον των Γρεβενών ευνοεί την εμφάνιση ποικιλίας εδώδιμων και δηλητηριωδών μανιταριών τέρποντας είτε την όραση είτε τον ουρανίσκο των συλλεκτών τους. Το μουσείο Μανιταριού στο χωριό Λάβδα φιλοξενεί μια εντυπωσιακή συλλογή προσβάσιμη σε όλους.

Ο επισκέπτης των Γρεβενών μπορεί επίσης να θαυμάσει τους επιβλητικούς χαυλιόδοντες του Μαστόδοντα της Μηλιάς, του σήματος κατατεθέν μιας περιοχής με πλούσια παλαιοντολογικά ευρήματα. Τα οστά των πρώτων αυτών θηλαστικών είναι εκτεθειμένα στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Μηλιάς και στα καφενεία του οι ντόπιοι καυχιόνται για το απόκτημά τους.

Η φυσική ομορφιά όμως των Γρεβενών καλύπτει όλο το εύρος του σημερινού Δήμου και περιλαμβάνει τον Εθνικό Δρυμό «Βάλια Κάλντα», το Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας και τους γεωλογικούς θησαυρούς του Γεωπάρκου Τηθύος. Επιπλέον οι εργαζόμενοι του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου ξεναγούν τους ενδιαφερόμενους στα χαραγμένα φυσικά μονοπάτια της αρκούδας μέσα από κατάφυτες εκτάσεις με σπουδαία φυτική και ζωική βιοποικιλότητα.

Η διαμονή στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή των Γρεβενών διευκολύνεται από τις επαρκείς ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις αλλά και τους μικρούς ξενώνες για όλα τα γούστα. Επίσης στα εστιατόρια και στις ταβέρνες σερβίρονται γευστικά φαγητά παρασκευασμένα με μεράκι, ντόπια υλικά και με έμφαση στο μανιτάρι σε ποικίλες μαγειρικές εκδοχές.

www.dimosgrevenon.gr